Arkeoloji Nedir?

Arkeoloji Nedir? Arkeolojinin Tanımı

Genellikle “kazı bilimi” olarak adlandırılsa da arkeoloji, yalnızca kazı ile sınırlandırılamayacak kadar geniş kapsamlıdır ve kazı dışında pek çok farklı araştırma yöntemi bulunmaktadır. Kendi içerisinde pek çok farklı dala ayrılmaktadır.

Arkeoloji, yalnızca insanlığın geçmişini değil geçmişte yaşamış her türlü canlıyı, insanlık tarihine ait her türlü maddi kalıntıyı (fosiller, her türlü alet, yapı, günlük kullanıma dair her türlü eşya vb.) ve manevi kültür varlıklarını inceleyen bilim dalıdır.

Arkeoloji yalnızca geçmişte yaşamış olan insanların ne şekilde yaşadıklarını, inançlarını, kültürlerini araştırmakla kalmaz bu insanların yaşantılarının ve kültürlerinin günümüze olan etkilerini de araştırır.

Arkeoloji biliminin geçmişi 18. yüzyıla dayanmaktadır. Büyük çaplı ilk arkeolojik kazılar olarak İtalya’da bulunan Pompeii ve Herculaneum kazıları kabul edilmektedir. Bu kentlerde yapılan kazı çalışmaları sayesinde Antik Roma’ya dair pek çok bilgiye ulaşılmıştır.

20. yüzyıl ile birlikte arkeoloji tam anlamıyla bir bilim dalı olarak kabul görmüştür.

Arkeoloji bilimi incelediği döneme göre kendi içerisinde üç ana türe ayrılır.

Prehistorya: Kısaca tarih öncesi arkeolojisi olarak tanımlanabilir. İlk insan türlerinin ortaya çıkışından başlayarak Neolitik Dönem’e kadar devam eden süreci inceler.

Protohistorya: Kısaca Ön Asya Arkeolojisi olarak tanımlanmaktadır. Yazının bulunuşundan önceki dönemlerden başlayarak MÖ 1200’lü yıllara kadar olan dönemi inceler. İnsanların yerleşik hayata geçtiği, tarımın başladığı, ilk kentlerin kurulmaya başladığı dönemler bu bilim dalının incelene alanına dahil olan konulardır.

Klasik Arkeoloji: Hellen, Antik Yunan ve Antik Roma kültürlerini inceleyen bilim dalıdır.

Görsel: Göbeklitepe

Arkeolojiye dair daha fazla içerik için Arkhe Arkeoloji Dergisi ve Arkhe Kitap bölümlerini ziyaret etmeyi unutmayın.