Ontolojik Belirlenimler, Benzerlikler ve Mitolojik Kökenler

İbrahim Körpe

Platon düşüncesinde idealar ve oluşa tabi varlıklardan ayrı olarak var olan khora ile Aristoteles’in ilk madde tasavvurları, suretsiz, belirsiz ve sınırsız varoluşlarıyla, ona temas etmeye çalıştıkça zihni sisli bir ormana doğru sürükleyen bir doğaya sahiptir. Hal böyle iken bu kavramların doğasına nüfuz etmek ve onların bu puslu ormanda sisler altında kalmış örtük hakikatlerini aydınlatmak, ancak bu kavramları bir arada düşünmekle mümkündür; çünkü hem Platon hem de Aristoteles metafiziğin en karanlık ve puslu patikalarında birbirlerinin yanından geçmiş ve bu sarp patikalarda birbirlerinin yoluna ışık tutmuşlardır.

Toplumsal bilinç ormanında insan aklının nesiller boyu süren düşünsel serüveninde açılmış patikalar, her zaman bir önceki neslin açtığı yolu takip eder. Bu karanlık ve puslu hakikat ormanında teorik aklın aydınlattığı korularda ortaya konulmuş düşünsel üretimler, geçmişten bağımsız düşünülemez. Felsefenin en çetin alanlarındaki en yüksek hakikatlerin mimarı olan Platon ve Aristoteles’in khora ve ilk madde tasavvurlarının kökenleri de Antik Yunan dini temsilindeki en temel figürler olan tüm var olanların anası ve oluşturucusu Gaia, doğası belirsiz ve suretsiz Khaos ve kendisi bir tanrı olmadığı halde etkisi ve kudreti tüm tanrıların üstünde olan Moira'da aranmalıdır. Dolayısıyla diyebiliriz ki felsefi kozmoloji ile mitolojik kozmogoni arasında gerçek ve kadim bir süreklilik vardır.