Osmanlı Minyatür Sanatı

Banu Mahir

İslam dininde getirilen resim yasağıyla birlikte gelişmeye başlayan kitap sanatında ayrıcalıklı bir yere sahip olan Osmanlı minyatürleri, geliştirdikleri gerçekçi yaklaşım sayesinde tarih, sosyoloji, kültür tarihi alanlarında yapılan araştırmalar için çok değerli görsel belgeler olmalarının yanı sıra Cumhuriyet sonrası Türk resmine de esin kaynağı olmuştur.

Klasik İslam minyatürü üslubu üstünden kurulan Selçukluların ve Türkmen hanedanlarının etkilerinin yanı sıra İstanbul’un alınmasının ardından Batı kültürüne açılarak büyük bir evrim geçiren Osmanlı minyatürü üzerine yapılan araştırmaların geçmişi ne yazık ki yalnızca yüzyıl öncesine inmekte; bu araştırmalar sonucunda Osmanlı minyatürlerinin çok da kalıplara bağlı kalmadığı, yepyeni kurgu ve türleriyle İslam kitap sanatından ayrılarak Sinan Bey’den Kapıdağlı Konstantin’e, Levni’den Matrakçı Nasuh’a kadar usta nakkaşlarıyla kendine özgü bir kimliğe kavuştuğu anlaşılmaktadır.

Osmanlı minyatürünün tarihsel süreç içinde şekillenişi,minyatürlü eserlerin türleri, ikonografyası ve bu incelikli sanata yön veren önemli sanatçıların tanıtılması amaçlanıp zengin minyatür örnekleriyle desteklenen Osmanlı Minyatür Sanatı’nın, yedi yüzyılı aşkın hüküm süren Osmanlı hanedanının ihtişamlı hayatının yazma yapraklarına akıtılan yüzünü görmek isteyen genç sanat tarihçileri ve herkes için iyi bir kaynak olacağı şüphesizdir.